Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Nasprun(-nanet)
Rhamnus pumila
Rhamnaceae
Nom en français : Nerprun nain.
Descripcioun :Aquéu nasprun nanet trachis sus li roucas d'auto mountagno ounte s'arrapo. Se recounèis à soun port, de segur, e peréu à si fueio qu'an de 5 à 10 costo que se vèson bèn. Fai de pichòti flour verdo, di quatro petalo, que se vèson pas gaire. Lou fru (5 à 8 mm) èi rouge e pièi negre.
Usanço :Coume tóuti li nasprun, es uno planto empouisounanto que fai raca e douno la fouiro. Li fru soun, adounc, pas manjadis.
Port : Aubret
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rhamnus
Famiho : Rhamnaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Mountagno mejano
- Auto mountagno
- Roucas
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Rhamnus pumila Turra, 1764